Karatxea

Txokoaldeko auzunean dago, Irigoindegi baserritik iparraldera eta Simonenezar etxetik ekialdera. Planta errektangularreko etxea da, 16,50 x 7,50 metrokoa. Harri eta manposteriaz egina dago. Bi ur-isuritako teilatuko baserri txikia da.

Urdaiaga jauregiko eranskin bat zen, eta leku honetan aurkitzen zen Urdaiagako portua eta ontziola. 1689an, Ignacio de Soroa kapitainak -Saroe jauregiko jabeak- sortu zuen lokarrian agertzen da: “La cassa solar y palacio de Urdaiaga Jaureguia y puerto y astillero de Urdaiaga, y todo lo demas con su pertenecido juntamente con la casilla de Caraechea…”.

Jabetza-eskrituretan “Larrechea” eta “Carechea” izenekin agertzen da. 1920an, Juana Ignazia Alsua (1850ean jaioa) eta Maria Portu (1880an jaioa) bizi ziren. Gaur, Labaka-Aranzadi familia bizi da bertan.

Saroeko lokarria desegin zenean, Karatxea Luisa Lopez de Samaniego Soroaren ondare gisa gelditu zen eta honen ondorengoek saldu egin zuten 1932 inguruan. Ordura arte bertan maizter bizi zen Gregorio Labaka izan zen eroslea. Orendaingoa zen, eta Kaleberriko Olarriondo berrira etorri zen. Aiako Lokate baserriko Rosina Etxeberrirekin ezkondu, eta bederatzi seme-alaba izan zituzten. Haietatik Ignazio semea etxera ezkondu zen Aginagako Galardigaraikoako Miren Aranzadirekin.

Karatxeko soroak Irabiko erriberetan daude. Behi bat edo bi izaten ziren. Gaur, berriz, untxiak eta oiloak dituzte, eta baratzeko lanean jarraitzen dute. Garraioetarako astoa erabiltzen dute, Irabitik patatak, artoa eta barazkiak ekartzeko.

Baserriaren lotutako argazkiak:

• 1950. Erroizpe elkarteko ataria: 1.- Eustakio Kamino (Portu). 2.- Ignacio Aranzadi. 3.- Angel Aranburu “Txokorro” (Juandeuntzenetxiki). 4.- Antonio Pagola (Erramusenea). 5.- Jose Mari Iribar (Igartzazabal). 6.- Esteban Illarramendi (Sutegizar). 7.- Pablo Gorriti (Atxegazar). 8.- Angel Añorga (Saltxipi). 9.- Agustin Illarramendi Sutegizar (zinegotzi 1967-1969, alkate 1969-1977). 10.- Nikolas Zubeldia (Oabea). 11.- Gregorio Labaka (Karatxea). 12.- Eustakio Aizpurua (Zabalea). 13.- Joxe Izagirre. 14.- Praxku Galparsoro “Patto”, Usurbilgo alkatea (zinegotzi 1936-1948, alkate 1949-1963). 15.- Joxe Iribar. 16.- Ixidro Maeztu. I7.- Migel Muguruza (Goikoerrota). 18.- Pedro Añorga. 19.- Joxe Mari Kamino (Portu). 20.- Joxe Kamino (Portu). 21.- Fermin Roteta (Urdaiaga Jauregia). 22.- Francisco Labaka. 23.- Jexus Urdanpilleta. 24.- Joxe Murua. 25.- Patxiku Agirre (Galardiazpikoa). 26.- Joxe Antonio Labaka (Urdaiaga Jauregia). 27.- Nikolas Izeta. 28.- Joxe Mari Urdangarin. 29.- Txomin Ibarguren (Irigoindegi). 30.- Ramon Etxeberria-Berreiarza (Ugarte). 31.- Joxe Iturralde (Gilisastitxiki). 32.- Joxe Portu (Txanka). 33.- Pako Portu (Txanka). 34.- Ignazio Labaka (Karatxea). 35.- Joakin Portu (Txanka). 36.- Antonio Urdangarin (Portuberri). 37.- Dionisio Portu (Txanka). 38.- Kandiko Mujika (Etxebeste).
• 1-.Antonio Etxabe (Santuenea). 2-. Kandido Mujika (Etxebeste). 3-. Gregorio Labaka (Karatxea). 4-. Joxe Maiz (Tolaretxe, Elizalde). 5-. Joxe Antonio Labaka (Urdaiaga jauregia). 6-.Antonio Altuna (Atxeganea).
• 1965. Urdaiagatarrak auzolanean: 1.- Ignazio Labaka (Karatxea). 2.- Joxe Goenaga. 3.- Joxe Mari Kamino (Portu). 4.- Joxe Julian Zubeldia (Oagoia). 5.- Joxe Mari Arrospide (Urtinea). 6.- Fermin Roteta (Urdaiaga Jauregia). 7.- Marzelino Portu (Ostatu). 8.- Joxe Mari Muguruza (Goikoerrota). 9.- Inaxio Lizaso. 10.- Antton Mari Iturralde (Aldatxa). 11.- Joxe Angel Zubeldia (Oabea). 12.- Joxe Luis Iturralde (Gilisastitxiki). 13.- Antonio Etxabe (Santuenea). 14.- Bixente Muguruza. (Goikoerrota). 15.- Santos Iruretagoiena (Gilisastiaundi). 16.- Joxe Iruretagoiena (Gilisastiaundi). 17.- Joxe Iturralde (Aldatxa).
• 2001. Karatxea.
• 1945. Karatxeako Labaka Etxeberria familia. 1-. Joxe. 2-. Mari Karmen. 3-. Jesus. 4-. Rosina Etxeberria (ama). 5-. Maitere. 6-. Gregorio Labaka (aita).
• 1-.Gregorio Roteta (Urdaiaga jauregia). 2.- Luis Mari Begiristain (Simonenezar). 3.- Ana Mari Zumeta (Simoneneberri). 4.- Jesus Labaka (Karetxea). 5.- Milagros Pagola (Zabalea). 6.- Lontxo Urdangarin (Portuberri).